Kredyt konsumpcyjny a kredyt konsumencki: czym się różnią?

27.04.2021 (15:37) Paweł Łaniewski Komentuj teraz!

Oferty kredytów i pożyczek są bardzo rozbudowane. Pozwalają przy tym na realizację zróżnicowanych planów. Szczególne miejsce zajmują przy tym kredyty konsumenckie. Warto dowiedzieć się, czym są i w jaki sposób można z nich skorzystać.

Osoby, chcące pozyskać dodatkowe środki, mają do wyboru kilka zróżnicowanych rozwiązań. Rynek usług kredytowych jest przy tym bardzo rozbudowany i pozwala na realizację wielu celów: od kupna mieszkania, przez finansowanie zakupu samochodu lub ściśle wskazanych urządzeń po udostępnienie gotówki na dowolny cel. Wielu kredytobiorców ma jednak pewne problemy z poprawną interpretacją wykorzystywanych w bankowej praktyce terminów i mechanizmów. Spore niejasności są przy tym związane z kredytami konsumenckimi oraz kredytami konsumpcyjnymi. Podobna nazwa sprawia, że często są ze sobą mylone, a same pojęcia wykorzystywane są w charakterze synonimów. Przed złożeniem wniosku o kredyt warto dowiedzieć się, jak prezentują się propozycje poszczególnych banków, oraz podejść do tej kwestii jak najbardziej świadomie.

Kredyt konsumencki: czym jest?

Kredyty konsumenckie należą do produktów bankowych, po które klienci sięgają zdecydowanie najchętniej. Wynika to przede wszystkim z najważniejszych zależności: po pierwsze, są one adresowane – jak sama nazwa wskazuje – do konsumentów, a więc osób, które nie chcą korzystać ze środków w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Po drugie, obejmują bardzo szeroki zakres produktów kredytowych. Kredytem konsumenckim będzie więc:

• Kredyt udostępniany przez banki czy SKOK-i do kwoty 255 550 zł,
• Spełniające wymogi ustawy pożyczki ratalne, których udzielaniem zajmują się firmy pożyczkowe,
• Umowy o odroczenie spłaty zobowiązania pieniężnego, jeżeli wiąże się to z dodatkowymi kosztami,
• Kredyt odnawialny,
• Zakup urządzeń na raty (o ile jest on oprocentowany zgodnie z obowiązującymi stawkami).

Ustawa o kredycie konsumenckim

Kredyt konsumencki jest przede wszystkim ściśle uregulowany. Kwestie jego kształtu, odpowiedzialności stron czy elementów umowy o kredyt konsumencki opisuje przede wszystkim Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. W artykule 3 można przy tym znaleźć definicję samej umowy o kredycie konsumenckim:

Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.

Jak widać, ustawa wskazuje także maksymalną kwotę kredytu konsumenckiego (255 550 zł). Jednocześnie suma może być wyższa w przypadku kredytów na remont domu lub lokalu mieszkalnego, które nie zostały zabezpieczone hipoteką.

Co nie jest kredytem konsumenckim?

Ustawa o kredycie konsumenckim jasno określa również, jakie zobowiązania nie należą do tej gamy produktów. Są to między innymi:

• Umowy w ramach których klient nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania oraz innych kosztów związanych ze spłatą kredytu konsumenckiego.
• Leasing, w którym umowa nie przewiduje obowiązku nabycia przedmiotu umowy przez klienta.
• Umowy o świadczenie usług maklerskich.
• Umowy o kredyt będący wynikiem ugody sądowej lub pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
• Kredyt udzielany np. przez pracodawców pracownikom, w którym nie są zobowiązani do zapłaty oprocentowania lub RRSO jest niższe od powszechnie obowiązujących na rynku.
• Odwrócone kredyty hipoteczne.

Innym produktem jest również kredyt hipoteczny, który wyróżnia się przede wszystkim – jaka sama nazwa wskazuje – zastosowaniem zabezpieczenia hipotecznego. Reguluje go także inny akt prawny: Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 r.

Czym jest kredyt konsumpcyjny?

Zdecydowanie większy problem dotyczy określenia, czym jest kredyt konsumpcyjny. W przeciwieństwie do kredytu konsumenckiego nie został on uregulowany jakimkolwiek aktem prawnym. To jednak wyjątkowo często wykorzystywane określenie. W praktyce jako kredyt konsumpcyjny określa się szeroką gamę kredytów oferowanych przez banki, których celem jest wsparcie celów konsumpcyjnych, a więc z jednej strony np. sfinansowanie konkretnych zakupów, z drugiej natomiast udostępnienie gotówki na dowolny cel (jak ma to miejsce w przypadku kredytu gotówkowego). Kredyt konsumpcyjny jest jednak w zdecydowanie mniejszym stopniu uregulowany. Dzięki niemu można więc pozyskać środki np. na zakup wyposażenia domu, sprzętu elektronicznego czy wakacyjny wyjazd. Jego szczegółowe warunki powinny przy tym zostać ustalone w umowie kredytowej.

Umowa kredytu konsumenckiego: co powinna zawierać?

Z perspektywy klienta jednym z najważniejszych dokumentów jest bez wątpienia umowa o kredyt konsumencki. Ta – co jasne – powinna być zgodna z ustawą o kredycie konsumenckim i zawierać przede wszystkim:

• Nazwę i siedzibę kredytodawcy,
• Imię i nazwisko konsumenta; dane kontaktowe i adres,
• Kwotę kredytu,
• Całkowity koszt kredytu,
• Termin i zasady spłaty,
• Roczną stopę oprocentowania,
• Warunki zmiany rocznej stopy oprocentowania,
• Wysokość opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z kredytem, wchodzących w skład całkowitego kosztu zobowiązania, wraz z warunkami ich zmiany,
• Wykorzystywane zabezpieczenia (o ile przewiduje je umowa) oraz należne z ich tytułu opłaty,
• Informacje o kosztach przedterminowej spłaty kredytu lub nadpłaty kredytu,
• Informacje o uprawnieniach konsumenta w zakresie odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego,
• Informacje o skutkach niedochowania zapisów umowy przez jej strony,
• Wysokość rocznej stopy oprocentowania w przypadku przeterminowania zadłużenia, a także innych kosztów, jakie poniesie konsument w przypadku niedochowania warunków umowy.

Prawo do odstąpienia od umowy

Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim kredytobiorca ma także prawo do odstąpienia od umowy kredytu konsumenckiego bez podawania jakiejkolwiek przyczyny w ciągu 14 dni od jej zawarcia. Co więcej: kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest także zobowiązany do zawarcia takiej informacji w umowie oraz przekazania konsumentowi wzoru oświadczenia odstąpienia od umowy kredytowej.

Poza tym kredytobiorca zachowuje również prawo do wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego w części lub w całości. Ścisłe przywiązanie do harmonogramu spłaty zdefiniowanego podczas podpisywania umowy kredytowej nie jest więc konieczne. Ponadto uda się uzyskać dzięki temu wymierne oszczędności: te będą dotyczyć z jednej strony zdecydowanie niższych sumarycznych opłat, z drugiej natomiast konsument powinien otrzymać zwrot części poniesionych wydatków rozliczonych proporcjonalnie w odniesieniu do skróconego okresu spłaty. Warto mieć jednak świadomość, że wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego może wiązać się z koniecznością np. opłacenia dodatkowej prowizji, wobec czego przed podjęciem takiej decyzji należy zapoznać się z ujętymi w umowie warunkami.